بررسی تأثیر متالورژی ثانویه بر خواص مکانیکی فولاد ابزار گرمکار

چکیده

فولاد های ابزار گرمکار با کیفیت بالا دارای محدوده ترکیب شیمیایی و فیزیکی بسته ای می باشند. این فولادها در ساخت ابزارهای برشی و ابزارهای شکل دادن، در ساخت قطعات یا اجزاء یک دستگاه، مانند قالبهای اکستروژن، قالبهای آهنگری، قالبهای ریخته گری، بولسترها، پانچ های گرم ماندرل ها و غیره مورد مصرف واقع می شوند. این فولادهای ابزار آلیاژی کمپلکس، شامل عناصری مثل تنگستن، مولیبدن، وانادیم و کرم هستند، که این عناصر باعث بهبود دقت ابعادی و حذف ترک ها در طی عملیات حرارتی خواهند شد.

دراین بررسی نقش گاززدایی و نقش عناصر در چگونگی بهبود خواص مکانیکی فولاد ابزار گرمکار (۵۶NiCrMoV7)، که علیرغم کاربرد وسیع آن در  صنایع، بخصوص تمامی کارخانجات آهنگری (قالب سازی)، پرس و صنایع مختلف دیگر؛ در کشور چندان مورد استفاده قرار نمی گیرد انجام شده است.

در  بررسی انجام شده  ابتدا فولاد سازی در کوره قوس الکتریک ۵۰ تنی در اشل صنعتی تولید گردید و سپس عملیات متالورژی ثانویه به روش نوین فولادسازی انجام گرفت. عملیات بعد از تولید شامل شمش ریزی و آهنگری می باشد. سپس نمونه هایی فولادی در شرایط آینل و کوئنچ- تمپر (قبل و پس از گاززدایی) تحت آزمایشهای مختلف مکانیکی لازم و بررسیهای ساختار میکروسکوپی بروش میکروسکوپ نوری قرار گرفتند. برخلاف یکسان بودن شرایط اوّلیه ساخت فولادهای مذکور یعنی ترکیب شیمیایی، درصد کاهش سطح مقطع در حین آهنگری و عملیات حرارتی بعد از آن یکسان بودن ساختار میکروسکوپی آنها، نتایج مبین وجود اختلافهای قابل ملاحظه ای در خواص مکانیکی می باشند. از آنجائیکه این نتایج نقش تأثیر آخالها و گازهای باقیمانده در فولاد ساخته شده به روش متداول را روشن می سازند، مجتمع های فولاد را واداشته تا برای تولید محصولات با کیفیت بالا که توانایی رقابت با محصولات خارجی را داشته باشند، داشتن اطّلاعات و دانش فنی در درجه اوّل اهمیت قرار داشته باشد.